Göz İltihabına Hangi İlaç İyi Gelir? Kelimelerin Şifasıyla Bir Edebi Yolculuk
Bir edebiyatçı olarak, her hastalığı önce bir metafor olarak görürüm. Göz iltihabı dediğimiz şey bile, bazen sadece bir bedensel rahatsızlık değil; bir insanın “görme biçiminin” iltihaplanmasıdır. Çünkü edebiyatta görmek, yalnızca gözle değil, kalple olur. Kelimeler, duyguların pusulasıdır; bazen bir dize, bir bakıştan daha derin şifa taşır. İşte bu yüzden “Göz iltihabına hangi ilaç iyi gelir?” sorusu, yalnızca bir tıp meselesi değil, aynı zamanda bir edebi düşünce alanıdır.
—
Gözün Kızarıklığı: Görmenin Aşırı Yükü
Romanlarda sıkça rastlarız; karakterler bir gerçeği fazla gördüklerinde, gözleri yanar. Dostoyevski’nin Raskolnikov’u gibi… Vicdanının ağırlığı altında ezilen bir insanın gözleri, yalnızca uykusuzluktan değil, ruhun kendi ateşinden yanar. Belki de göz iltihabı bazen hakikatin fazlasına maruz kalmaktır.
Edebiyatın diliyle konuşursak, göz iltihabına iyi gelen ilk “ilaç” görmeyi bırakmaktır. Tıpkı bir yazarın nokta koyduğu yer gibi… Her bakış, yeni bir anlam doğurur ama bazen bakmamak da bir anlamdır. Bu yüzden, bir parça dinlenmek, bir karakterin sayfa aralarında nefes alması gibidir.
Tıpta dinlenme nasıl iyileştirici bir süreçse, edebiyatta da “susmak” ve “düşünmek” aynı işlevi görür. Belki de iltihaplı göz, yalnızca çok fazla anlam yüklenmiş bir gözden ibarettir.
—
Kelimelerin Merhemi: Anlatının Tedavi Edici Gücü
Bir göz iltihabına doktorlar genellikle antibiyotikli damla ya da pomad önerir. Ancak edebiyatın reçetesinde başka bir ilaç vardır: söz. Kelimelerin ritmi, anlatının akışı bazen bir merhem kadar yatıştırıcıdır.
Virginia Woolf, “Gözlerimiz, beynimizin kollarıdır,” der. Bu cümle, görmenin yalnızca optik bir eylem olmadığını, aynı zamanda düşünsel bir süreç olduğunu hatırlatır. Dolayısıyla edebî bir bakışla, göz iltihabına iyi gelen şey yalnızca fiziksel bir ilaç değil, zihinsel dinginliktir. Bir şiir okumak, göz damlası gibi ruha işler.
Bir yazarın cümleleri, bir doktorun reçetesi gibidir: hangi kelimeyi nerede kullandığınız, okuyucunun duygusal sıcaklığını belirler. Tıpkı doğru zamanda verilen bir antibiyotik gibi, doğru kelime de içsel iltihabı azaltır.
—
Renklerin Dili ve Görmenin Estetiği
Edebiyat, gözün gördüğünü kelimelere dönüştürme sanatıdır. Renkler, duygulara dönüşür; kırmızı bir iltihap değil, tutkunun simgesi olur. Claude Monet, göz hastalığı nedeniyle görme yetisini kaybederken bile, renkleri sezgisel olarak resmetmiştir. İşte o noktada sanat, bir tür tedaviye dönüşür.
Edebiyat da aynıdır. Göz iltihabı bazen aşırı anlam yüklenmesinden, bazen de güzelliğin fazlasına maruz kalmaktan doğar. Şairin gözleri, dünyanın acısını fazla gören gözlerdir. Bu yüzden “ilaç” bazen şiirin kendisidir.
Belki de gözlerimizin ihtiyacı, yalnızca kimyasal değil, estetik bir tedavidir. Bir roman sayfası, bir tabloya bakar gibi okunmalı; her cümle, göze soğuk bir pansuman gibi serinlik vermelidir.
—
Toplumsal Körlük: Kolektif Bir İltihap
“Göz iltihabı”nı bireysel bir hastalık olarak görsek de, aslında toplumların da gözleri iltihaplanır. Görmek istemediği hakikatlerle karşılaşınca, bakışlar bulanıklaşır. José Saramago’nun Körlük romanı tam da bu noktada bir alegoridir: insanlar fiziksel olarak değil, ahlaki olarak körleşir.
Bu anlamda en iyi ilaç, yalnızca tıbbi değil, farkındalıktır. Bir toplumun göz iltihabı, onun adaleti görememesiyle ilgilidir. Bu yüzden edebiyat, bir tür “toplumsal antibiyotik”tir. Her satır, körleşmeye karşı bir direniş, her hikâye bir tedavi girişimidir.
—
Sonuç: Gözün Şifası, Bakışın Yeniden Yazılmasıdır
Göz iltihabına hangi ilaç iyi gelir? Tıpta yanıt nettir: antibiyotikli damlalar, kortizonlu pomadlar, steril temizlik. Ama edebiyatın reçetesi farklıdır. Burada tedavi, kelimelerle yapılır.
Eğer gözlerimiz iltihaplanıyorsa, belki de fazla gerçek gördük, fazla acı okuduk ya da fazla sustuk. En iyi ilaç bazen bir şiir dizesi, bazen bir hikâyenin içindeki aynadır.
Okuyucu için son cümle belki de şu olmalı:
Her göz hastalığı, yeni bir görme biçiminin başlangıcıdır. Gözün değil, bakışın iyileştiği bir yerden dünyaya yeniden bakmak için…
Yorumlarda siz de kendi “görme” hikâyenizi, kelimelerin şifasıyla paylaşın.